Stefna FB um forvarnir og viðbrögð gegn einelti, ofbeldi og kynferðislegri áreitni

Í Fjölbrautaskólanum í Breiðholti á að ríkja gagnkvæmt traust og öryggi þannig að öllum líði vel. Það er stefna skólans að starfsmenn sýni samstarfsfólki og nemendum alltaf kurteisi og virðingu í samskiptum og nemendur sýni samnemendum og starfsfólki alltaf kurteisi og virðingu í samskiptum. Hvers kyns andfélagslegt athæfi, svo sem einelti, kynferðisleg áreitni, kynbundin áreitni og ofbeldi verður undir engum kringumstæðum umborið í skólanum. Meðvirkni starfsmanna og nemenda í slíkri hegðun er fordæmd. Skilgreining skólans á hvað einelti, kynferðisleg áreitni, kynbundin áreitni og ofbeldi er, styðst við reglugerð nr. 1009/2015 en þar segir í 3. gr.:

Einelti er síendurtekin hegðun sem almennt er til þess fallin að valda vanlíðan hjá þeim sem fyrir henni verður, svo sem að gera lítið úr, móðga, særa eða ógna viðkomandi eða að valda honum ótta. Skoðanaágreiningur eða ágreiningur vegna ólíkra hagsmuna fellur ekki hér undir.

Kynferðisleg áreitni er hvers kyns kynferðisleg hegðun sem er í óþökk þess sem fyrir henni verður og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi, einkum þegar hegðunin leiðir til ógnandi, fjandsamlegra, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi aðstæðna. Hegðunin getur verið orðbundin, táknræn og/eða líkamleg.
Kynbundin áreitni er hegðun sem tengist kyni þess sem fyrir henni verður, er í óþökk viðkomandi og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi og skapa aðstæður sem eru ógnandi, fjandsamlegar, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi fyrir viðkomandi.

Ofbeldi er hvers kyns hegðun sem leiðir til, eða gæti leitt til, líkamlegs eða sálræns skaða eða þjáninga þess sem fyrir henni verður, einnig hótun um slíkt, þvingun eða handahófskennda sviptingu frelsis.

Skólameistari ber ekki aðeins ábyrgð á störfum starfsfólks heldur einnig á því að grundvallarreglur samskipta séu virtar. Nýjum starfsmönnum er kynnt stefna og viðbragðsáætlun skólans til að koma í veg fyrir einelti, kynferðislega áreitni, kynbundna áreitni og ofbeldi strax við upphaf starfs. Stefnan og viðbragsáætlunin eru rifjaðar upp reglulega á starfsmannafundum og er hluti af skólanámskrá.
Ef upp koma ágreiningsmál, samskiptaerfiðleikar eða hagsmunaárekstrar sem valdið geta óþægindum er mikilvægt að leysa slík mál án tafar áður en þau þróast til verri vegar. Þetta á bæði við ef slíkt kemur upp milli starfsmanna, milli starfsfólks og nemenda eða milli nemenda.

Tekið verður á ásökunum um einelti, áreitni eða ofbeldi af festu. Komi upp einelti, áreitni eða ofbeldi meðal starfsfólks skulu þolendur leita til öryggistrúnaðarmanns eða aðstoðarskólameistara. Nemendur sem verða fyrir einelti, áreitni eða ofbeldi skulu leita til náms- og starfsráðgjafa eða aðstoðarskólameistara. Þessir aðilar skulu sýna þolanda fullan trúnað.
Skólinn mun grípa til aðgerða gagnvart einstaklingum sem leggja aðra í einelti. Gagnvart starfsmanni er það t.d. með áminningu, tilflutningi í starfi eða uppsögn, gagnvart nemanda er það með tiltali, áminningu eða brottvísun úr skóla. Alvarleg atvik verða hugsanlega kærð að höfðu samráði við þolanda. Gerandi eineltis verður látinn axla ábyrgð.

Viðbragðsáætlun í eineltismálum

Starfsmaður sem verður fyrir einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni eða ofbeldi skal snúa sér hið fyrsta til öryggistrúnaðarmanns eða aðstoðarskólameistara og tilkynna um atvikið. Nemandi sem verður fyrir einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni eða ofbeldi skal snúa sér hið fyrsta til náms- og starfsráðgjafa eða aðstoðarskólameistara. Þegar þessir trúnaðaraðilar fá vitneskju um andfélagslegt athæfi munu þeir bregðast við samkvæmt eftirfarandi viðbragðsáætlun. Sé málsaðili nemandi undir 18 ára aldri ber trúnaðaraðila að vinna í samráði við foreldra/forráðamenn nemandans.
Strax er metin þörf þolanda fyrir bráðan stuðning og hann veittur. Lögð verður áhersla á að leysa málið hið fyrsta og koma í veg fyrir frekara einelti. Trúnaðaraðili ákvarðar síðan í samráði við þolandann hvert framhaldið verður. Hægt er að velja á milli óformlegrar eða formlegrar málsmeðferðar.

Óformleg málsmeðferð

Slík málsmeðferð felur í sér að leitað er upplýsinga hjá þolanda og honum veittur stuðningur með trúnaðarsamtali eða ráðgjöf. Aðrir innan skólans eru ekki upplýstir um málið.

Formleg málsmeðferð

Gerð er hlutlaus athugun á málsatvikum sem öryggistrúnaðarmaður/náms- og starfsráðgjafi og aðstoðarskólameistari hafa umsjón með. Þau meta hvort athugun þeirra leiðir til fullnægjandi niðurstöðu eða hvort leitað skuli til utanaðkomandi aðila til að framkvæma mat. Athugun á málsatvikum getur falið í sér að rætt er við þolanda, geranda og aðra sem veitt geta upplýsingar um málið. Mikilvægt er að leita upplýsinga um tímasetningar og fá fram gögn ef einhver eru, s.s. tölvupósta, sms-skilaboð eða annað. Meðan þessi athugun fer fram verður það tryggt að þolandi og meintur gerandi þurfi ekki að hafa samskipti í skólanum. Allar upplýsingar sem fást um málið verða meðhöndlaðar sem trúnaðarmál og verða skrifleg gögn varðveitt á öruggum stað á ábyrgð skólameistara.

Fundin verður lausn sem m.a. getur falist í breytingum á aðstæðum, vinnubrögðum eða vinnuskipulagi innan skólans. Ef í ljós kemur að um atvik hafi verið að ræða sem fellur undir skilgreiningar á einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni eða ofbeldi mun það vera metið með tilliti til alvarleika máls hvernig brugðist skuli við t.d. hvort gerandi fái leiðsögn og færi á að bæta ráð sitt, hvort hann fái aðvörun eða áminningu o.s.frv. Málinu verður fylgt eftir og rætt við aðila þess að ákveðnum tíma liðnum. Fylgst verður með samskiptum aðila málsins. Láti gerandi ekki segjast og viðheldur þeirri háttsemi sem leiddi til málsmeðferðar, verður gripið til frekari aðgerða. Viðurlög við einelti eru samkvæmt skólareglum og reglum um ríkisstarfsmenn, þannig að gerandi eineltis getur fengið áminningu, verið fluttur til í áfanga/starfi eða verið vikið úr skóla/sagt upp.

Ef málsatvik varða aðila utan skólans en samskiptin eiga sér stað í tengslum við skólastarfið munu öryggistrúnaðarmaður/náms- og starfsráðgjafi eða aðstoðarskólameistari strax hefja athugun á málsatvikum. Að athugun lokinni mun verða gripið til aðgerða til að varna að slíkt komi fyrir aftur. Í þessu felst að gripið verður til ráðstafana og aðgerða sem eru til þess fallin að verja starfsfólk og nemendur fyrir slíku áreiti. Fundin verður lausn sem m.a. getur falist í breytingum á aðstæðum, vinnubrögðum eða vinnuskipulagi í skólanum.